Omdat de drijflaag in de recreatiezone ligt en er ernstige gezondheidsrisico's zijn bij contact met de cyanobacteriën of bij inname van water waarin mogelijk microcystines aanwezig waren, adviseerde Zorg en Gezondheid om de activiteiten langeafstandszwemmen, surfen, duiken en waterskiën te verbieden. Ook andere activiteiten waarbij waterrecreanten in contact kunnen komen met de cyanobacteriën en hun toxines werden ontraden.
Op 10/08/2022 heeft de Burgemeester dan ook een zwem - recreatieverbod ingesteld dat op de plaats van het verbod duidelijk kenbaar moest worden gemaakt door een verbodsbord.
Op 12/09 j.l. heeft agentschap zorg en Gezondheid meegedeeld dat tijdens de visuele controle van de recreatievijver vastgesteld werd dat de drijflaag uit de volledige vijver verdwenen was. In navolging van de opvolgingsprocedure werd er door de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) immers op 09/09/2022 een monstername voor de bepaling van microcystines uitgevoerd. Uit de analyseresultaten blijkt dat de gezondheidskundige advieswaarde van 20 µg/l microcystines, op het ogenblik van de monstername, niet overschreden werd.
Omdat de bloei van cyanobacteriën verdwenen is en het gehalte microcystines onder de gezondheidskundige advieswaarde ligt, kan het eerder opgelegde recreatieverbod worden opgeheven. Het waarschuwingsbord kan verwijderd worden.
De milieukwaliteitsnormen voor zwemwater zoals bepaald in Vlarem II.
§1 Het zwem - en recreatieverbod op de Turfakkersbeek (zeilput H. Geestmolenstraat) te Lokeren, ingesteld op 10/08/2022, op te heffen.
§2 Het waarschuwingsbord mag verwijderd worden.
De exploitant plaatst t.h.v. de recreatiezone best publieksinformatie met min. volgende informatie:
- vooral in stilstaand, voedselrijk oppervlaktewater kunnen bij warm weer cyanobacteriën woekeren. Cyanobacteriën zijn bacteriën, ook wel eens blauwalgen genoemd, die drijvend aan het wateroppervlak een blauwgroene, soms roodbruine, olieachtige laag vormen op het water. Als deze laag dikker wordt en de algen dichter op elkaar drijven, sterven ze af en vormen ze een stinkende brij. Op dat ogenblik kunnen er massaal gifstoffen (toxines) vrijkomen, die vooral gevaarlijk zijn voor dieren die in of nabij het oppervlaktewater leven, zoals watervogels (eenden en ganzen) en vissen, maar ook mensen kunnen worden aangetast.
- omwille van mogelijke gezondheidsrisico's is het dus beter om niet te zwemmen, te baden of aan waterrecreatie te doen in water waarin blauwalgen voorkomen.
- symptomen bij de mens zijn: een geïrriteerde rode huid, jeuk, hoofdpijn, maagkrampen, misselijkheid, braken, diarree, koorts, een pijnlijke of rode keel, oorpijn, oogirritaties, loopneus of gezwollen lippen. De klachten beginnen binnen de twaalf uur de blootstelling en houden ongeveer vijf dagen aan. Nadien verdwijnen ze meestal vanzelf. Bij twijfel kan best de huisarts worden geconsulteerd.
- vergiftigingen door blauwalgen komen alleen tot stand door inname van water via de mond. Het gif irriteert de huid wel, maar dringt er niet in door. Bij volwassenen doen ernstige vergiftigingen zich gelukkig zelden voor. Kleine kinderen echter zijn kwetsbaarder door hun lager lichaamsgewicht en hun sneller metabolisme, maar vooral omdat zij sneller en meer water binnenkrijgen. Dit geldt trouwens ook voor honden, omdat die altijd met open bek zwemmen.
Bovendien worden best ook volgende richtlijnen voor waterrecreanten uitgehangen:
- de aanwezigheid van een blauwgroene ernstige bloei van potentieel toxische cyanobacteriën of cyanobacteriën in de vijver moet steeds aan de exploitant gemeld worden.
- waterrecreatie wordt ontraden, zeker aan beginnende sporters en aan kinderen.
- contact met eventuele drijflagen moet steeds worden vermeden.
- het water in geen geval inslikken.
- na het watersporten grondig douchen.
- gezondheidsklachten die optreden binnen de eerste 24 uur na het zwemmen of recreëren moeten steeds aan de exploitant gemeld worden en/of laat uw huisarts deze klachten melden bij het Agentschap Zorg en Gezondheid.
- de aanwezigheid van dode vissen en/of watervogels moeten steeds aan de exploitant gemeld worden.
De exploitant wordt ook gewezen op volgend aandachtspunt:
- de volledige vijver moet minstens wekelijks op de aanwezigheid van cyanobacteriën gecontroleerd worden. De bevindingen moeten zorgvuldig worden genoteerd en opgevolgd.
Indien een bloei van cyanobacteriën wordt waargenomen, moet de exploitant dit zo snel mogelijk melden aan de VMM en Zorg en Gezondheid. Ook het voorkomen van dode vissen of watervogels moet worden gemeld. Dode dieren moeten zo snel mogelijk uit het water verwijderd worden.