Als onderdeel van een verbeterde en meer innovatieve aanpak van criminaliteit en onveiligheid wenst de politiezone Lokeren haar cameranetwerk uit te bouwen door middel van de inzet van drones waarop één of meerdere mobiele camera’s zijn bevestigd.
De drones met camera's zullen ingezet worden ter ondersteuning van de dagdagelijkse politiewerking en de inzet beoogt o.m. het verhogen van de kwaliteit van vaststellingen en tussenkomsten en een efficiëntere aansturing van de ploegen op het terrein. Als technisch hulpmiddel kunnen de drones de politiediensten ondersteunen in hun kernopdrachten, zoals bijvoorbeeld bij het verzekeren van een veilig verloop van evenementen waarbij incidenten beter kunnen ingeschat worden.
Het wetgevend kader vereist dat voor het gebruik van camera’s in de openbare ruimten (niet-besloten plaatsen) de gemeenteraad voorafgaandelijk haar principiële toestemming moet verlenen. Aan de gemeenteraad wordt gevraagd gunstig advies te verlenen gelet op het feit dat de drones met camera enkel zullen worden ingezet op basis van een vooraf vastgesteld inzetkader, conform het geldend wetgevend kader, volgens strikte procedures met respect voor het gegevensbeschermingsrecht.
In de toestemmingsaanvraag (zie bijlage) wordt het type camera, de doeleinden waarvoor de RPAS zal worden gebruikt en de inzetmodaliteiten gepreciseerd. De aanvraag houdt rekening met een impact- en risicoanalyse op het vlak van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer en op operationeel niveau (Data Protection Impact Assessment of DPIA) en het geuit advies van de DPO (Data Protection Officer). Uit de DPIA blijkt dat een RPAS door de politiezone Lokeren enkel wordt ingezet op basis van een vooraf vastgesteld inzetkader, conform het geldend wetgevend kader, volgens strikte procedures met respect voor het gegevensbeschermingsrecht.
Het inzetten van de RPAS zal steeds gebeuren met maximaal respect voor de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van de betrokkenen personen. De RPAS kan enkel worden gebruikt op beslissing en onder verantwoordelijkheid van een leidinggevende die waakt over de naleving van de proportionaliteits- en subsidiariteitsbeginselen. De dronepiloot zal de grondwettelijke rechten op privacy (zoals vervat in art. 15 en 22 GW. en art. 8 EVRM) zoveel mogelijk eerbiedigen. De politiezone Lokeren voorziet dat er voldoende waarborgen worden ingebouwd om de privacy van zowel de burgers die het voorwerp kunnen uitmaken van een beeldopname, als van de personeelsleden die er gebruik van maken, te garanderen.
De politiezone Lokeren zal de RPAS en de beelden die de RPAS maken enkel gebruiken in uitvoering van de politionele opdrachten, zoals bepaald in de artikelen 14 en 15 Wet op het politieambt (WPA) en mits de beperkingen en overeenkomstig de voorwaarden die de WPA oplegt. Meer bepaald gaat het om de volgende taken:
• Taken van bestuurlijke politie (het gebruik wordt beperkt tot de tussenkomsten in publiek toegankelijke (niet) besloten plaatsen):
o Crowd control (aangekondigde publieke evenementen, betogingen, grote sportmanifestaties,…)
o Bestuurlijke informatie inwinnen over geradicaliseerde personen en/of terroristische groepen
o Verkeer (overzichtsfoto maken van kruispunten opdat ongevallenschetsen zo accuraat mogelijk kunnen worden gemaakt, knelpunten en verkeersstromen in kaart brengen…)
o Ondersteuning bij de voorbereiding of uitvoering van een bestuurlijke actie bv. het in kaart brengen van een plaats controle, situatieschets, …
o Beeldvorming m.b.t. overlastplaatsen in de zone
o Handhaving van de openbare orde tijdens gerechtelijke acties
o Beeldvorming bij incidenten en rampen met het oog op het beheersen van het incident/ramp (steeds in overleg met andere disciplines)
o Niet aangekondigde samenscholingen
• Taken van gerechtelijke politie (gebruik wordt beperkt tot de duur van de interventie):
o Ondersteuning bij de voorbereiding van een gerechtelijke actie bv. het in kaart brengen van een plaats delict, situatieschets, …
o Ondersteuning bij de uitvoering van een gerechtelijke actie
o Beeldvorming van (grote) verkeersongevallen
o Beeldvorming bij incidenten en rampen met het oog op de verzameling van gerechtelijke bewijsvoering
o Hulpmiddel bij niet-geplande acties (zoeken naar vermiste personen, reddingsactie…)
• Andere taken:
o Test- en trainingsvluchten
o Statistische onderzoeken (opstellen van de veiligheidsplannen – deze beelden zijn steeds geanonimiseerd)
o Public relations, na anonimiseren van de beelden
o Opleidingsdoeleinden, na anonimiseren van de beelden
De inzet van de RPAS in besloten plaatsen (al dan niet toegankelijk voor het publiek) is beperkt tot de duur van de interventie, waarbij onder interventie wordt verstaan ‘een politionele hulpverlening of tussenkomst, uitgevoerd op eigen initiatief (ambtshalve) of op vraag van interne politiedienst (recherche, wijkdienst, …) of externe partner (burger, brandweer, gemeente, …).
De camera’s op de drone zullen principieel gericht zijn op de openbare weg (openbare ruimte) of op plaatsen met een openbaar karakter. In de niet voor publieke toegankelijke besloten plaatsen zal de politiezone Lokeren geen preventief toezicht uitvoeren. De RPAS worden in principe ook enkel ingezet op de niet voor het publiek toegankelijke besloten plaatsen (privéruimten) op vordering van het openbaar ministerie of de onderzoeksrechter. Zonder machtiging van de bevoegde magistraat wordt door de politiezone Lokeren niet actief gespeurd naar vaststellingen in woningen of aanhorigheden (tuinen).
De inzet van RPAS dient louter ter ondersteuning van de dagdagelijkse politiewerking en beoogt o.m. het verhogen van de kwaliteit van vaststellingen en tussenkomsten en een efficiëntere aansturing van de ploegen op het terrein.
Door de inzet van de RPAS kan de politie sneller en efficiënter tussenkomen, opsporingen verrichten, toezicht houden op (nood)situaties of deze monitoren en/of beheersen en kan dit type camera de inzet van andere middelen mee ondersteunen. De drone is daarbij een aanvullend hulp- en ondersteuningsmiddel waardoor de politiewerking en -toezicht efficiënter, sneller en kwaliteitsvoller wordt.
Richtlijn (EU) 2016/680 van het Europees Parlement en de Raad van 27 april 2016 betreffende de bescherming van natuurlijke personen in verband met de verwerking van persoonsgegevens door bevoegde autoriteiten met het oog op de voorkoming, het onderzoek, de opsporing en de vervolging van strafbare feiten of de tenuitvoerlegging van straffen, en betreffende het vrije verkeer van die gegevens en tot intrekking van Kaderbesluit 2008/977/JBZ van de Raad;
Wet op het Politieambt van 5 augustus 1992;
Wet van 21 maart 2018 tot wijziging van de wet op het politieambt om het gebruik van camera’s door de politiediensten te regelen, en tot wijziging van de wet van 21 maart 2007 tot regeling van de plaatsing en het gebruik van bewakingscamera’s, van de wet van 30 november 1998 houdende regeling van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten en van de wet van 2 oktober 2017 tot regeling van de private en bijzondere veiligheid;
Wet van 30 juli 2018 betreffende de bescherming van natuurlijke personen met betrekking tot de verwerking van persoonsgegevens;
K.B. van 8 november 2020 tot uitvoering van Uitvoeringsverordening (EU) 2019/947 van 24 mei 2019 inzake de regels en procedures voor de exploitatie van onbemande luchtvaartuigen;
Ministeriele Omzendbrief van 25 juni 2019 tot regeling van het gebruik van drones door politie- en hulpdiensten.
De gemeenteraad verleent de principiële toestemming aan de korpschef van de politiezone Lokeren om op het grondgebied van de stad Lokeren gebruik te maken van mobiele camera's die bevestigd zijn op een drone of RPAS.