1. Klimaatverandering
In het kader van de klimaatverandering willen de Europese Commissie en het Europese Parlement de CO2-uitstoot drastisch verminderen en zelfs streven naar CO2-neutraliteit tegen het jaar 2050. We verwijzen daarvoor naar het Europese programma “Green Deal” en naar de “Europese Klimaatwet”.
De Europese Commissie hecht veel belang aan het lokale niveau om de omslag te maken naar een fossielvrije maatschappij. Daarom lanceerde Europa het Burgemeestersconvenant.
2. Het Burgemeestersconvenant (Covenant of Mayors)
Door het ondertekenen van het Burgemeestersconvenant engageren steden en gemeenten zich om tegen 2030 minstens 40% minder broeikasgassen uit te stoten tov 2011, en een adaptatiebeleid te ontwikkelen.
Het Burgemeestersconvenant voorziet ook in territoriale coördinatoren die zich inzetten om gemeenten en steden te ondersteunen bij dit engagement. In Oost-Vlaanderen zijn zowel de Provincie Oost-Vlaanderen als Interwaas erkend als territoriale coördinator.
3. Waasland Klimaatland
Waasland Klimaatland is een samenwerkingsverband tussen de Provincie Oost-Vlaanderen, Interwaas en 11 gemeenten in het Waasland. Het doel van deze samenwerking is gezamenlijke klimaatambities realiseren met als leidraad het Burgemeestersconvenant.
Het project startte in 2014 met 7 aangesloten gemeenten en werd ondertussen uitgebreid tot 11 gemeenten: Sint-Niklaas, Beveren, Temse, Waasmunster, Stekene, Sint-Gillis-Waas, Lokeren, Kruibeke, Moerbeke, Hamme en Zwijndrecht. Deze 11 betrokken gemeenten beslisten in het voorjaar 2020 om samen als groep de doelstellingen van het Burgemeestersconvenant 2030 te onderschrijven. Concreet betekent dit dat de projectpartners zich engageerden tot het opmaken van één regionaal actieplan (=joint SECAP) waarin wel nog lokale accenten kunnen gelegd worden, alsook om maatregelen te nemen om de effecten van de klimaatverandering te verzachten (adaptatie).
In hun rol van territoriale coördinatoren engageerden de Provincie en Interwaas zich om de gemeenten te ondersteunen bij de opmaak en de uitvoering van dit Actieplan voor Duurzame Energie en Klimaat en bij het uitwerken van een regionale strategie en gezamenlijke klimaatacties voor de Wase regio. De Provincie Oost-Vlaanderen begeleidt hierbij de opmaak van het regionaal adaptatieplan en Interwaas staat in voor het mitigatieplan. Streefdoel is om in juni 2022 het klimaatplan voor de regio in te dienen bij Europa
4. Regionaal adaptatieplan voor het Waasland
De opdracht voor de opmaak van het regionaal adaptatieplan voor de Wase regio werd in augustus 2020 gegund aan Sweco Belgium. Deze opdracht bestond uit:
De samenwerking met Sweco werd stopgezet na deelopdracht 1 en 2. Voor de uitvoering van deelopdracht 3, verfijning van regionaal plan naar gemeentespecifieke acties, wordt onderzocht of er samenwerking en afstemming mogelijk is met partners die instaan voor de opmaak van hemelwater- en droogteplannen.
Het “Regionaal adaptatieplan Waasland” vertrekt van zes strategische doelstellingen namelijk:
Aan de zes strategische doelstellingen worden regionale maatregelen opgehangen om de risico’s en kwetsbaarheden in het Waasland aan te pakken. Deze maatregelen zijn toepasbaar voor één of meerdere sectoren. De volgende sectoren komen aan bod: bouwen en wonen, openbaar domein, bedrijvigheid, natuur en landbouw. Deze maatregelen werden geselecteerd uit een longlist opgemaakt met input uit: gekende databanken, regionale expertise, kansenkaarten voor de regio en input uit het participatietraject. Voor dit laatste werden, conform de vereisten van Europa, verschillende stakeholders betrokken. Op 2 en 4 februari 2021 vond een digitaal participatiemoment (=Hackaton) plaats. Tijdens deze brainstormsessie, konden de 11 gemeenten en geëngageerde stakeholders uit diverse sectoren nadenken over mogelijke maatregelen op regionaal niveau.
Er werd op regelmatige basis teruggekoppeld met de leden van Stuurgroep Waasland Klimaatland. De suggesties of bedenkingen van de betrokken gemeenten werden zo veel mogelijk verwerkt in het eindrapport.
De opdracht van Sweco resulteerde in de volgende eindproducten:
5. Financieel
De kosten voor de opmaak van het regionaal adaptatieplan werden gefinancierd met middelen van het projectenfonds. De gemeente neemt deel aan het project ‘Waasland Klimaatland’ gedurende deze beleidsperiode en stort een jaarlijkse projectbijdrage van 5.000 euro aan Interwaas, Lamstraat 113, 9100 Sint-Niklaas (Ondernemingsnr. Interwaas: BE 0206.460.639; Rekeningnr. Interwaas: BE42 09100070 0954) en kan hiervoor gebruik maken van haar eigen middelen in het Waas Fonds.
6. Procedure
Het regionaal adaptatieplan bevat een actietabel met een overzicht van alle maatregelen per sector. Deze actietabel zal na goedkeuring door de verschillende partners opgeladen worden op de website van het Europees Burgemeestersconvenant. De gemeenteraad dient Interwaas het mandaat te geven om namens de partners van het regionaal project “Waasland Klimaatland" het “Regionaal Adaptatieplan Waasland” als onderdeel van Klimaatplan Waasland, in te dienen bij het EU secretariaat van het Burgemeestersconvenant. De gemeenteraad dient het regionaal adaptatieplan Waasland dus goed te keuren. De gemeenteraad kan de Provincie tevens het mandaat geven om het overleg met de rioolbeheerder op te starten en de mogelijkheden tot afstemming tussen het hemelwater- en droogteplan en een lokaal adaptatieplan te onderzoeken.
Het regionaal adaptatieplan bevat een actietabel met een overzicht van alle maatregelen per sector. Deze actietabel zal na goedkeuring door de verschillende partners opgeladen worden op de website van het Europees Burgemeestersconvenant. De gemeenteraad dient Interwaas het mandaat te geven om namens de partners van het regionaal project “Waasland Klimaatland" het “Regionaal Adaptatieplan Waasland” als onderdeel van Klimaatplan Waasland, in te dienen bij het EU secretariaat van het Burgemeestersconvenant. De gemeenteraad dient het regionaal adaptatieplan Waasland dus goed te keuren. De gemeenteraad kan de Provincie tevens het mandaat geven om het overleg met de rioolbeheerder op te starten en de mogelijkheden tot afstemming tussen het hemelwater- en droogteplan en een lokaal adaptatieplan te onderzoeken.
Goedkeuring door de Vlaamse Regering van het Vlaams Energie- en Klimaatplan 2021-2030 op 9 december 2019.
Provincieraadsbesluit van 2 september 2015 tot goedkeuring van het klimaatplan en het klimaatactieplan 2015-2020 van de Provincie Oost-Vlaanderen.
Besluit van de deputatie van 21 juli 2021 om het Lokaal energie- en klimaatpact te ondertekenen als ondersteunende partner en dus om de Oost-Vlaamse gemeenten en steden te ondersteunen bij de uitvoering van hun klimaatplannen.
De erkenning van de Provincie als territoriaal coördinator i.h.k.v. het burgemeestersconvenant en daaruit volgende ondersteuning van de Oost-Vlaamse gemeenten bij de opmaak en uitvoering van klimaatplannen.
De erkenning van Interwaas als territoriaal coördinator en daaruit volgende ondersteuning van de Wase gemeenten bij de opmaak en uitvoering van klimaatplannen
Gemeenteraadsbeslissing dd. 27/04/2020 tot gezamenlijke ondertekening “Burgemeesterconvenant 2030” en de opmaak van een gezamenlijk klimaatplan via Waasland Klimaatland.
Gemeenteraadsbeslissing dd. 25/10/2021 tot goedkeuring van de ondertekening van het Lokaal Energie- en Klimaatpact (LEKP), waarbij de gemeente o.m. het engagement aangaat om het Burgemeestersconvenant 203 te ondertekenen en uit te werken.
De gemeenteraad keurt het voorliggend “Regionaal Adaptatieplan Waasland” en de daarbij horende maatregelen- en actietabel, alsook het Manifest met de 6 strategische doelstellingen, goed. Dit regionaal adaptatieplan gaat in vanaf de goedkeuring door de gemeenteraad en loopt tot eind 2030.
De gemeenteraad gaat akkoord om, samen met de Provincie Oost-Vlaanderen en Interwaas en in het kader van het Burgemeestersconvenant en het project “Waasland Klimaatland”, uitvoering te geven aan de regionale maatregelen en acties opgesomd in dit plan. Hiervoor onderneemt de stad de volgende stappen:
De gemeenteraad geeft de Provincie het mandaat om het overleg met de rioolbeheerder op te starten en de mogelijkheden tot afstemming tussen het hemelwater- en droogteplan en een lokaal adaptatieplan te onderzoeken.
De gemeenteraad geeft Interwaas het mandaat om namens de partners van het regionaal project “Waasland Klimaatland" het “Regionaal Adaptatieplan Waasland” als onderdeel van Klimaatplan Waasland, in te dienen bij het EU secretariaat van het Burgemeestersconvenant.